Fries Museum

Het Wilhelminaplein in Leeuwarden, ook wel bekend als het Zaailand, heeft een ingrijpende verandering ondergaan. Het bestaande winkelcentrum Zaailand heeft met het nieuwe Fries Museum een nieuw aanzicht gekregen; de samenvoeging van commerciële en culturele functies creëert een levendige atmosfeer.

Cultureel erfenis
Het museum is tot stand gekomen middels een legaat van de Friese architect Abe Bonnema. Bij zijn dood in 2001 liet hij 18 miljoen Euro na voor de bouw van een nieuw Fries museum. Voorwaarde was dat het nieuwe museum gerealiseerd zou worden op het Zaailand, een plein in centrum van de Friese hoofdstad Leeuwarden. Het Zaailand was lange tijd een groot en leeg gebied. Toen Leeuwarden nog een ommuurde vestingstad was, was het een groentetuin. Later werd het een militair paradeterrein, om uiteindelijk een groot plein voor markten, festivals en parkeren te worden. De grote maat en het gebrek aan dichtheid in de bebouwing rondom, maakten dat het plein door velen als onaangenaam en schaalloos werd ervaren. De ontwikkeling van het museum op het Zaailand maakte het mogelijk de schaal van het plein te verkleinen en extra programma aan het plein toe te voegen.

Concept
De keuze voor de locatie van het Zaailand was voor het museum aanleiding om een nieuw museaal concept te ontwikkelen waarin deze Friese identiteit nadrukkelijk midden in de hedendaagse, geglobaliseerde samenleving geplaatst wordt. Het museum staat tussen het jaren '80 winkelcentrum Zaailand en het plein met activiteiten als de weekmarkt, kermis en festivals. Dwars door het gebouw loopt een openbare voetgangersroute die beide functies verbindt. Ook de hoofdentree voor de bestaande parkeergarage onder het plein is in het gebouw opgenomen. Om het alledaagse, stedelijk programma nog verder op te laden zijn een aantal winkels (waaronder de museumwinkel), een filmhuis met drie zalen, een studio voor Omroep Friesland en een brasserie aan het gebouw toegevoegd.

Organisatie
De begane grond en een tussenverdieping verbinden de verschillende openbare routes en functies met elkaar. Een gebouwhoge centrale hal aan de pleinzijde, biedt zicht op het bovengelegen museum. Een stelsel van uitnodigende trappen en gaanderijen moet passanten verleiden het museum te bezoeken. Het bovengelegen volume is grotendeels gesloten en bekleed met donker natuursteen. Hier bevinden zich zo'n dertig museumzalen, verdeeld over drie verdiepingen.

Koppelstuk
Een groot, uitkragend dakvlak boven het museum wordt door ranke kolommen gedragen. Het dak koppelt het museum aan de aangrenzende bebouwing en maakt een welkom gebaar naar de stad. De slanke kolommen refereren aan het 19^e-eeuwse neoclassicistische Paleis van Justitie aan de overzijde van het plein.

Bierman Henket Architecten

BiermanHenket architecten ontwerpt hoogwaardige architectuur die zich op vanzelfsprekende wijze voegt naar gebruik en omgeving. Het bureau werkt aan de renovatie en transformatie van bestaande, veelal monumentale gebouwen. Er wordt een zorgvuldig evenwicht tussen traditie en moderniteit nagestreefd. Functionele helderheid en technische innovatie leiden tot duurzame gebouwen: met een minimale ecologische footprint en generaties lang bruikbaar en mooi. Het bureau is in 1976 opgericht door Hubert-Jan Henket onder de naam Hubert-Jan Henket architecten bna. In meer dan 35 jaar heeft een grote groep getalenteerde ontwerpers onder de inspirerende leiding van Hubert-Jan Henket een rijk geschakeerd oeuvre van studies, plannen en realisaties opgebouwd. In september 2010 is de naam van het bureau veranderd in BiermanHenket architecten. Janneke Bierman is als architect en directeur eindverantwoordelijk voor het werk van het bureau. Zij vormt een managementteam met Sjoekie de Bijll Nachenius, Yvonne Segers en Joep van As. Het bureau met een gemiddelde bezetting van 25 medewerkers en is gevestigd op landgoed Den Eikenhorst in Esch.